تابه‌های نچسبی که خطرناک هستند

قرن‌ها مردم غذای خود را در تابه‌ها و قابلمه‌هایی می‌پختند که کفشان را با روغن، پیه یا نوعی چربی می پوشاندند تا از چسبیدن مواد غذایی به این ظرف جلوگیری شود. این مواد چرب با اینکه مانع از چسبیدن ذرات غذایی به ظروف آشپزخانه می‌شدند اما برای سلامت قلب مضر بودند.

سپس تفلون و سایر ظروف نچسب روی کار آمدند که هنگام استفاده از آن‌ها دیگر نیازی به افزودن روغن نبود. اما با رواج یافتن استفاده از این ظروف، نگرانی‌های مختلفی در مورد سلامتی و ایمنی آنچه به همراه غذایمان مصرف می‌کنیم به وجود آمد.

تاریخچه

در سال 1938، یکی از شیمیدان‌های شرکت دوپانت (DuPont) نوعی ماده‌ی مومی کشف کرد که معلوم شد لغزنده‌ترین ماده در جهان است. شرکت دوپانت این ماده را که نام شیمیایی آن پُلی تترافلوئورو اتیلن یا PTFE بود، با نام تجاری تفلون به ثبت رساند.

بعدها، در سال 1954 یک مخترع فرانسوی کشف کرد که چگونه می‌توان تفلون را به سطح ماهیتابه‌های مخصوص سرخ کردن متصل کرد. به این ترتیب، شرکت تفال (Tefal) که بعداً به تولیدکننده‌ی عظیم وسایل آشپزی یعنی T-Fal تبدیل شد، ایجاد گردید.

با این حال، تابه‌های اولیه ضعیف عمل می‌کردند. سطح آن‌ها اغلب طی چند ماه شروع به پوسته‌پوسته شدن می‌کرد. تا اینکه در اواخر دهه 1980 شرکت دوپانت و شرکت‌های دیگری توانستند افزودنی‌هایی از قبیل پودرهای سرامیکی و فولاد ضدزنگ را بسازند که به روکش‌های ظروف می‌چسبیدند و منجر به ماندگاری بیشتر آن‌ها می‌شدند.

خطرات

بیشتر کارشناسان بر این باورند که اثرات مضر ظروف نچسب در صورت گرم شدن بیش از حد این ظروف رخ می‌دهند. بر طبق شرکت دوپانت، روکش تفلون می‌تواند تا حداکثر دمای 260 درجه سانتی‌گراد را تحمل کند؛ بنابراین این شرکت توصیه می‌کند که ظروف را در دماهای بالاتر از این مقدار حرارت ندهید. قرار گرفتن ظروف تفلون در دماهای بالاتر از 260 درجه ممکن است منجر به متصاعد شدن گازهای سمی به محیط اطراف شوند. این مسئله به ویژه در صورتی که محل پخت‌وپز تهویه‌ی مناسبی نداشته باشد می‌تواند خطرناک باشد.

هشدار

اگر در خانه‌تان پرنده نگه‌داری می‌کنید نباید از ظروف تفلون استفاده کنید. زیرا دستگاه تنفسی پرندگان به دودهای برخاسته از ظروف تفلون بسیار حساس است. ورود این دودها به ریه پرندگان خانگی ممکن است منجر به خونریزی و خفگی آن‌ها شود که به آن «تفلون توکسیکوزیس» یا مسمومیت با تفلون گفته می‌شود. بسیاری از تولیدکنندگان ظروف نچسب در مورد این خطر به مصرف‌کنندگان هشدار می‌دهند.

برخی محققان همچنین دریافتند که انسان‌ها نیز ممکن است در اثر استنشاق دود متصاعد شده از این ظروف به «تب دود پلیمری» مبتلا شوند. این بیماری باعث بروز علائمی مشابه با آنفولانزا می‌شود که موقتی هستند.

نکات

برای بهبود ایمنی پخت‌وپز با ظروف نچسب، مصرف‌کنندگان همیشه باید با مشاهده‌ی اولین علامتِ خراش، پوسته‌پوسته شدن یا هر گونه علامت فرسودگیِ روکش تفلون، تابه‌ها و قابلمه‌های خود را تعویض کنند. هرگز ظروف تفلون یا سایر ظروف نچسب را در فر قرار ندهید یا آن‌ها را روی شعله زیاد اجاق‌گاز نگذارید.

نکات دیگر: هرگز از قاشق و چنگال فلزی برای پخت‌وپز در ظروف نچسب استفاده نکنید. ظروف نچسب را با دست و با استفاده از پاک‌کننده‌های غیر ساینده بشویید؛ هرگز از سیم ظرف‌شویی برای تمیز کردن آن‌ها استفاده نکنید. ظروف نچسب را روی هم نچینید زیرا این کار باعث ایجاد خراش و کنده شدن روکش نچسب می‌شود.

روش‌های جایگزین

به جای استفاده از ظروف نچسب می‌توانید از روش‌های جایگزین استفاده کنید. در این صورت با اینکه برخلاف هنگامی که از ظروف نچسب استفاده می­کنید، باید روغن یا کره به ماهیتابه یا قابلمه­تان اضافه کنید اما دیگر خطرات احتمالی استفاده از ظروف نچسب شما را تهدید نمی­کنند.

بعضی از انواع ظروف آشپزی که می‌توانند به جای ظروف نچسب استفاده شوند شامل آلومینیوم آنودایز هستند که با مواد غذایی واکنش نمی­دهد. به علاوه، می‌توان از ظروف چدن عادی یا لعاب دار، ظروف شیشه­ای و ظروف از جنس فولاد ضدزنگ نیز استفاده کرد.