آناتو چیست؟ خواص و کاربردهای آن در آشپزی
توسط پویان‌مهر
آناتو بسیار مرموز و درعین‌حال پراستفاده است. این ماده از درخت آکیوت استوایی گرفته می‌شود و ظاهر براق زرد و نارنجی‌اش آن را برای استفاده به عنوان رنگ خوراکی مناسب می‌سازد. همچنین دارای خواص طبی است و یکی از مواد اصلی بسیاری از غذاهای محلی آمریکای لاتین، کارائیب و فیلیپین است. غالباً در سوپ، خورشت، سس و انواع چاشنی‌ها استفاده می‌شود که طعمی تند و شیرین را به ارمغان می‌آورد.
نکاتی مختصر
- رایج‌ترین موارد استفاده: رنگ خوراکی و چاشنی
- اشکال: پودر، روغن، خمیر
- خاستگاه: غذاهای محلی آمریکای لاتین
آناتو چیست؟
آناتو دانه یا شیره درخت آکیوت، درخت بومی آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی، مکزیک و کارائیب است. دانه‌ها و گوشت این میوه صدها سال برای مقاصد متنوعی استفاده شده‌اند و امروزه در آمریکای لاتین به‌عنوان رنگ دهنده، دارو و ماده اصلی بسیاری از غذاها مورد استفاده گسترده است. فام طبیعی غلیظ آن در صورت استفاده به عنوان رنگ می‌تواند از زرد تا نارنجی تیره باشد، هرچند دانه‌هایش رنگ قرمز-نارنجی عمیق و روشنی دارند.
میوه درخت آکیوت قلب شکل و پوشیده شده از پرز‌های ضخیم و تیز است. با رسیده‌تر شدن میوه، پوسته برونی می‌تواند به راحتی با دست باز شود تا دانه‌های قرمزش نمایان شوند. دانه‌ها را می‌توان به صورت پودر آسیاب کرد، خمیر کرد یا در روغن خیس داد. از لحاظ تجاری، دانه‌ها و گوشتش برای استخراج رنگ خوراکی قوی مورد پردازش قرار می‌گیرند.
بر اساس باور عمومی پس از اینکه اروپایی‌ها به قاره آمریکا آمدند و برای رنگ دادن به غذایشان نتوانستد زعفران پیدا کنند، به جای آن به استفاده از آناتو برای این منظور روی آوردند که باعث تغییر استفاده آناتو از رنگ به استفاده در آشپزخانه شد.
کاربردهای آناتو
آناتو باعث رنگ زرد کره حیوانی، کره گیاهی و پنیر است و اگر استفاده از این رنگ طبیعی نبود، همه این‌ها رنگ کرمی پریده‌ای می‌داشتند. در دهه ۱۸۰۰ میلادی، پنیر چدار با استفاده از آناتو به رنگ نارنجی کلاسیکش دست یافت درحالی‌که باور عمومی در آن زمان بر این بود که پنیرهای باکیفیت رنگشان را از بتاکاروتن موجود در علف سبز مرغوب خوراک گله به دست می‌آورند. جالب این است که امروزه بسیاری از مردم تصور می‌کنند این رنگ زرد روشن ناشی از مواد اولیه غیرطبیعی است.
آناتو به عنوان یک رنگ افزا در بسیاری از دیگر محصولات تجاری مانند گوشت‌های پردازش‌شده، ماهی دودی، نوشیدنی‌ها و طیف گسترده‌ای از غذاهای بسته‌بندی شده استفاده می‌شود. بسیاری از لوازم آرایشی از آناتو به خاطر شدت رنگ بالایش استفاده می‌کنند و به آن لقب «درخت رژ لب» را داده‌اند.
روش آشپزی با آناتو
بسیاری از غذاهای آمریکای مرکزی و جنوبی، مانند آروز کن پولو، از آناتو به خاطر رنگ زرد منحصربه‌فردش بهره می‌برند. آناتو برای رنگ دادن به سوپ، خورشت و ادویه سودکردن نیز استفاده می‌شود. یکی از مواد اولیه طعم دهنده Sazón Goya است (روی بسته‌بندی آن به صورتcon culantro y achioteنوشته شده است)، در غذای برنج زرد و لوبیای سیاه کارائیب به برنج رنگ زرد می‌دهد و به دستورپخت بسیاری از غذاهای تاندوری نیز اضافه شده است.
قبل از افزدون به دستور پخت، دانه‌های آناتو به جای اینکه به شکل دست‌نخورده استفاده شوند معمولاً در روغن خیس داده می‌شوند یا به صورت پودر آسیاب می‌شوند. آناتو یکی از عناصر اصلی طعم‌دهنده بسیاری از غذاهای آمریکای لاتین است. استفاده از خمیرش راحت است؛ فقط بخشی از آن را با آب مخلوط کنید. پودرش را می‌توان، مانند هر نوع ادویه یا گیاه خشک و آسیاب شده دیگری، مستقیم روی هر چیزی که می‌پزید بریزید. اگر به دانه‌های خشک‌شده‌اش دسترسی دارید، می‌توانید در آب داغ شناورشان کنید تا رنگشان برود یا می‌توانید در روغن طبیعی مانند کانولا سرخشان کنید و قبل از استفاده در غذا آن را خشک کنید.
چه طعمی دارد؟
می‌توان طعم آناتو را خاکی، مُشکین و اندکی تند توصیف کرد. برخی افراد ممکن است کمی طعم شیرینِ گُل مانندِ جوز را تشخیص بدهند.
نگهداری
روغن گرفته‌شده از دانه‌های آکیوت در دمای عادی اتاق در ظرف سفت بسته‌شده برای ۵ روز و در یخچال به مدت ۲ هفته می‌تواند نگهداری شود.
خمیر آکیوت در ظرف دربسته در یخچال به مدت سه ماه و پودر آن در مکانی خنک، تاریک و خشک به مدت حداکثر سه سال می‌تواند نگهداری شود.
ارزش غذایی و فواید
آکیوت به شکل سنتی در امور مختلفی همچون مدیریت قند خون، مداوای اسهال، حفظ مایعات بدن، آسم و تب استفاده شده است. به عنوان یک آنتی‌اکسیدان برای درمان سوختگی به کار رفته است. همچنین به عنوان حشره‌کش نیز می‌تواند عمل کند. آناتو در مکمل‌های غذایی طراحی‌شده با فواید قلبی نیز دیده می‌شود زیرا سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های خاصی مانند توکوترینول‌هاست که جزء خانواده ویتامین ئی به شمار می‌روند.
دیدگاه‌ها
افزودن یک دیدگاه